ابزار شناسی صافکاری

دستگاه شاسی کش

در واقع اصلی ترین ابزار یک کارگاه صافکاری به شمار می‌رود که به کمک آن خودرو کاملاً فیکس شده و استادکار می‌تواند تمام کارهای کششی و با فشاری را بر روی قسمت‌های مختلف خودرو انجام دهد. متاسفانه به دلیل قیمت نسبتاً بالای آن کمتر کارگاهی مجهز به آن است و صافکاران به ناچار از راهها و ابزارهای دیگری برای به انجام رساندن کارشان بهره می‌برند که مطمئناً در بازدهی و کیفیت کار تأثیر منفی می‌گذارد.

جرثقیل کوچک دستی

ابزاری بر کاربرد می‌باشد که برای کارهای کششی ای که به صورت دستی کنترل می‌شود مورد استفاده قرار می‌گیرد. در اندازه و قدرتهای ۵۰۰ کیلوگرم تا ۳ تن در بازار موجود است که بسته به فشار وارده انتخاب می‌شود.

گیره ی قفلی بزرگ

برای کشیدن قسمت‌های چروک خورده و فشرده شده بر اثر ضربه استفاده می‌شود. یکی از مزیت های این ابزار این است که بدون سوراخ کردن و یا جوشکاری قطعه ی کار می‌توان تیفور با هر وسیله ی کششی را به آن وصل کرد و عمل کشش را انجام داد و بدون آسیب رساندن به رنگ ورق کیفیت کار را بالا برد؛ از مزیت‌های دیگر آن سرعت در کار است به این صورت که هر لحظه می‌توان گیره را را باز کرد و مکان آن را تغییر داد.

گیره ی پیچی

این گیره شبیه همان گیره قفلی است با این تفاوت که از پیچ برای سفت کردن در آن استفاده می شود در شکل زیر انواع آن دیده می‌شود ایرادی که این ابزار نسبت به گیره ی قفلی بزرگ دارد این است که پیچ‌های به کار رفته در آن بعد از مدتی نیاز به تعویض خواهند داشت و سرعت کار با آن نیز کم تر است.

جک صافکاری

چک های صافکاری که اختصاصی برای کارهای صافکاری طراحی و ساخته شده اند. از آنها می‌توان برای عملیات جک زنی ستون‌ها و جای شیشه های عقب و جلو که بر اثر واژگونی پایین آمده اند استفاده می‌شوند. نکته حائز اهمیت در این جک‌ها که آن را با دیگر چک ها متمایز کرده ایجاد فاصله توسط شلنگ میان جک و دسته است که استادکار می تواند با فاصله گرفتن از قسمتی که نیاز به جک دارد امنیت هنگام کار را بالا ببرد.

قلاب نیم دایره

این ابزار برای کشیدن قسمت‌هایی که از لبه فاصله دارند و یا نتوان گیره یا ابزار دیگری را به آن وصل کرد استفاده می‌شود همان طور که در تصویر مشاهده می‌کنید با این وسیله بدون سوراخ کاری با جوشکاری بر روی قسمت فرو رفته به راحتی و بدون کوچک‌ترین آسیب دیدگی عملیات کشش انجام می‌شود.

تسمه ی سوراخ دار

این وسیله تسمه ای از جنس آهن نرم با ضخامت ۳ تا ۴ و عرض ۳۰ تا ۴۰ میلی متر و طول دلخواه است که در انتهای یکی از سرهایش دارای حلقه ای است. از این وسیله برای کشیدن قسمت‌هایی که دارای سوراخ است استفاده می شود که به این صورت که با استفاده از پیچ و مهره به قسمت مچاله شده محکم بسته می‌شود و به سر دیگر تسمه جرثقیل دستی و یا هر وسیله ی دیگر کششی اتصال داده می‌شود و فعل کشش انجام و قطعه کاملاً صاف میشود.

ضربه زن

این وسیله همان طور که از اسمش پیداست برای ضربه زدن طراحی گردیده، شامل دو قسمت عمده می‌باشد. بدنه و وزنه بدنه ی آن در ابتدا دارای قوسی است که ضربه در آنجا اثر می کند. وزنه ی آن نیز در وسط خود سوراخی دارد که بدنه از آن عبور می‌کند نقش ایجاد ضربه را دارد. هنگامی که وزنه را به سمت دیگر آن حرکت دهیم و آن را به انتهای ابزار بکوبانیم در توک ضربه زن ان انی که از این وسیله می‌توان وارد ساخت در نوک از آن برای وارد کردن ضربات به قسمت‌هایی که مختصر فرو رفته و از داخل راهی برای ضربه زدن وجود ندارد استفاده می شود. طریقه ی کار با این ابزار طوری است که با گذاشتن نقطه اثر آن بر روی محل کج شده و ثابت نگه داشتن آن وزنه ی انتهایی ابزار را به طرف مخالف دستگاه کشیده و ضربه ای به آن میزنیم که با این کار اثر ضربه در نقطه اثر مشهود خواهد بود.

انبر قفلی

انبر قفلی معمولاً برای ثابت نگه داشتن قطعه کار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فاشقک (قالب تنه)

قطعه ای معمولاً دست ساز از جنس فولاد آبدیده و ابعاد آن حدودا ۵ سانتیمتر در ۲۰ سانتی متر است و ضخامت ۳ تا ۵ میلیمتر که بسته به حساسیت در کار قابل تغییر است. دسته ی آنها باریک تر از قسمت دیگر است و از چرم با مخمل پوشیده شده که کار با آن را راحت تر می کند. قاشقک برای صاف کردن چین و چروک قطعه کار مورد استفاده قرار می‌گیرد این وسیله در واقع کارآمد ترین ابزار موج گیری به شمار می‌رود و میتوان با توجه به محل استفاده آن را از لحاظ شکلی به چند نوع تخته نیمه گرد و گرد؛ و یا از لحاظ وزن سبک و سنگین دسته بندی کرد که از نوع تخت برای سطوح محدب و نوع گرد برای قسمت‌های مقدر می‌توان استفاده کرد؛ همچنین از نوع سبک برای ورق‌های نازک و نوع سنگین آن برای ورق‌های ضخیم تر مورد استفاده قرار می‌گیرد این وسیله علی رغم سادگی و دست ساز بودن به دلیل سطح تماس زیادتر نسبت به چکش هم دارای سرعت عمل بیشتر است و هم کیفیت بهتری را به دنبال دارد و استاد کار با بهره گیری از سطح سيقلى أن بدون آسیب رساندن به رنگ بدنه را به بهترین نحو صاف می کند.

این ابزار بر خلاف برخی از صافکارها که از آن به عنوان ابزاری فرعی و تکمیلی استفاده می کنند در صنعت صافکاری به صورت حساس ابزار اصلی صافکاری است و به رغم استفاده از قالب تنه است که صافکاری بدون رنگ با کیفیت خوب و بدون موج انجام می گیرد.

قالب تنه تخت

 این نوع دارای سطح مرکزی بر جسته به ابعاد ۱ ۵۰۵ سانتیمتر و تقریباً تخت و کناره های كاملاً محدب است. کار با این قالب تنه راحت است. به آن قالب تنه همه کاره نیز گفته می‌شود.

قالب تنه گرد

این نوع دارای سطحی کاملاً محدب با انحنای بیشتر نسبت به انواع دیگر است که امکان کار بر روی قسمت های مقعر را فراهم می آورد.

چکش ها

در صافکاری بسیار کاربرد دارند و در یک کارگاه صافکاری بیشتر از هر تعمیرگاهی چکش وجود دارد. وظیفه آن وارد آوردن ضربه و یا پایین بردن بلندی‌های به وجود آمده بر اثر تصادف است. انواع آن به شرح زیر می‌باشد.

چکش های با وزن ۲ کیلو به بالا

این نوع چکش بسته به وزن برای ضربات نیمه سنگین و یا به کار می‌رود و برای ظریف کاری مناسب نمی باشد.

چکش یک سر

 قسمت‌هایی از بدنه وجود دارد که اطراف آن دارای لبه های بلند است و سطح ناصاف درون گودی قرار دارد؛ در این حالت نمی‌توان از قالب تنه استفاده کرد و هم چنین استفاده از چکش معمولی نیز به لبه های بلند آسیب می‌رساند؛ این جاست که استفاده از چکش یکسر بلند ضروری می‌باشد.

چکش با نوک گرد

دارای دو سر متفاوت است سر پهن آن به گونه ای است که مرکز آن دایره ای به قطر حدودا یک سانتی متر به صورت تخت” و کناره هایی به شکل “محدب” است که این چکش را با دیگر چکش‌ها متفاوت کرده نوک دیگر آن که باریک تر است و سطحی دایره ای به قطر حدوداً یک سانتی متر و بسیار محدب دارد ظرافت و دقت در نوک کوچک آن به گونه ای است که اولاً به رنگ خودرو آسیب نرساند و دوما فرورفتگی هایی به اندازه ی زیری رنگ پوست پرتقالی ایجاد کند قسمت های سیاه سطح مقطع که در شکل مشخص شده همان قسمت محدب است.

وزن این وسیله کم است تا به راحتی و با دقت زیاد هدایت شود و دارای ضریب خطای کمی باشد و این ویژگی آن را به ابزاری که برای ظریف کاری استفاده می‌شود تبدیل کرده است.

چکش تخت کوچک

این چکش دارای نوکی مربعی شکل به ابعاد ۲ سانتی متر مسطح و لبه های تقریباً تیز است و درای دست‌های ضخیم با خط‌های طولی روی آن است که کنترل چکش را بیشتر می کند. این چکش به دلیل مسطح بودن و داشتن گوشه های تیز و دقیق به سختی روی کار تنظیم می‌شود و با هر بار خطا اثر یک خط روی کار برجایی می‌گذارد که کیفیت کار را پایین می آورد به همین دلیل به چنین دسته ای نیاز است. از این چکش برای بازسازی خطوط برجسته یا فرو رفته ای که بر اثر تصادف از بین رفته اند استفاده می‌شود و برای صافکاری بدون رنگ توصیه نمی شود.

سندان های دستی (مشتی)

این ابزار در کارایی کامل کننده ی عملکرد چکش و یا قاشقک است و در واقع استاد کار با قرار دادن و ثابت نگه داشتن آن در زیر قطعه کار موجبات وارد کردن ضربه از طرف چکش با قالب تنه را فراهم می آورد و این یعنی این که نه چکش و نه قالب تنه و نه مشتی هیچ کدام به تنهایی کارایی ندارند.

دستگاه های پرس سازنده ی قطعات در یک کارخانه را در نظر بگیرید، این دستگاه ها دارای دو قالب در بالا و پایین خود هستند که یکی نر و دیگری ماده می باشد فرض کنید قسمت پایینی در جای خود نباشد و دستگاه پایین بیاید و ضربه را بزند چه اتفاقی رخ میدهد؟ بله قطعه شکل نمی گیرد اصول کار مشتی و چکش یا قالب تنه نیز این گونه است پس استاد کار باید بداند و تشخیص دهد که در کجا از چه مشتی ای استفاده کند.

همچنین خود مشتی دارای قسمت های مختلف است مثلاً قسمتی از آن تخت قسمتی گرد و یا قسمتی دارای لبه ی تیز است که تشخیص این که کدام قسمت مشتی در کجای قطعه کار کاربرد درست دارد بسیار مهم است. مقدار نیروی وارده به مشتی نیز مهم است در مواردی باید به این ابزار بیشتر نیرو وارد شود و در مواردی با کمترین تماس مشتی بهترین نتیجه حاصل می‌شود که بعدا به آن اشاره خواهم کرد.

مشتی همه کاره

این مشتی دارای شکل هندسی ویژه ای است که برای اکثر نقاط کاربرد دارد و استاد کار با بهره گیری از قسمت های مختلف آن در جاهای مختلف از آن بهره گیرد.

مشتی انگشتی

همان طور که از اسمش پیداست کوچک است و بر خلاف مشتی های بزرگ که با کف دست کنترل می‌شوند با انگشتان دست هدایت می‌شود؛ ابعادشان از ۵ سانتی متر فراتر نمی رود و در قسمت هایی که مشتی های دیگر را نتوان در آنجا به دلیل بزرگی شان استفاده کرد از این مشتی ها بهره می بریم.

کنترل و هدایت این نوع از مشتی‌ها دقیقتر و راحت تر و در نتیجه دارای درصد خطای کمتری است و به همین دلیل برای ریزه کاریها قسمت های گرد و نوک کاپوت اکثر خودروها پیشنهاد می شود.

ایراد این مشتی را می‌توان وزن کمشان دانست چرا که در کل سندان‌ها باید دارای وزن قابل توجهی باشند تا بتوانند ضربه های چکش یا قالب تنه را تحمل کنند اما این ایراد را می‌توان با نیروی انگشتان دست جبران کرد.

مشتی بنددار

نمونه ای از مشتی انگشتی می‌باشد که دارای بندی است که بیشتر برای نقاطی مثل رکاب زیر کاپوت و… که احتمال سقوط مشتی در آن وجود دارد استفاده می‌شود که بعد از سقوط به وسیله ی بند می‌توان مشتی را از سوراخ بیرون کشید.

مشتی انگشتی استوانه ای

کاربرد این مشتی نسبت به دیگر مشتی‌ها زیاد است و همان طور که از اسمش پیداست در قسمت های استوانه ای شکل بسیار مفید است و با درصد خطای کمی ظاهر می‌شود دلیل این دقت به شکل هندسی مشتی بر می‌گردد یک استاد کار هرچند ماهر باشد نمی‌تواند مشتی را با دقت کامل روی گردی کناره ی استوانه کنترل کند و درصد خطا بالا میرود اما این مشتی را کافی است در امتداد طولی استوانه قرار داده و کمی آن را با انگشت در پشت قطعه کار به این طرف و آن طرف بلغزانید مشتی خود به خود در موقعیت درست قرار گرفته و در نتیجه کار به درستی انجام می گیرد.

مشتی ها را می‌توان از نظر شکل و جایی که از آن استفاده کرد وسعت داد در اینجا ما به تشریح و معرفی این دو نوع بسنده می کنیم.

مانومتر

این وسیله بین مخزن اکسیژن و شلنگ رابط قرار می‌گیرد وظیفه ی اصلی آن تقلیل فشار مخزن برای جلوگیری از ترکیدن شلنگ‌ها می‌باشد. دارای دو درجه است که یکی از آنها فشار داخل مخزن و دیگری فشار داخل شلنگ را نشان می‌دهد.

توجه مهم این وسیله و کلیه ی اتصالات آن باید بدور از روغن کاری قرار گیرند، چرا که اکسیژن بشدت با روغن و چربی واکنش نشان داده و منفجر می‌شود.

پیک جوشکاری

این وسیله در واقع مخلوط کننده ی اکسیژن و گاز سوختنی است که در دو نوع معمول در بازار وجود دارد.

پیک جوشکاری بدون اهرم فشار اکسیژن

 از این نوع معمولاً برای جوشکاری اکسی استیلن استفاده می‌شود.

پیک جوشکاری بدون اهرم فشار اکسیژن

از این نوع پیک بیش تر به منظور برش هوا گاز استفاده می‌شود. گاز مصرفی آن بوتان است.

برای مشاهده دوره صفر تا صد PDR (مقدماتی) و دوره هاي آموزش صافكاري pdr (پيشرفته) و همچنین استفاده از خدمات صافکاری تخصصی pdr در تهران کلیک کنید.